Huidaandoeningen

  

Kwellende kriebel

De zalven, crèmes en pillen die worden voorgeschreven bij eczeem, dienen vaak slechts als symptoombestrijding. Het goede nieuws is dat er genoeg manieren zijn om eczeem aan te pakken zónder medicijnen.

 

De meest voorkomende vorm van eczeem is atopische dermatitis – beter bekend als constitutioneel eczeem. Het wordt vaak beschouwd als een kinderziekte. Maar de symptomen – een rode, schilferige huid en hevige jeuk – kunnen voortduren tot ver in de volwassenheid, en zelfs een leven lang.
Uit een recent Amerikaans onderzoek – de grootste studie naar eczeem tot nu toe – blijkt dat lang niet alle kinderen over hun eczeem heen groeien, zoals vaak wordt aangenomen. De onderzoekers van de Perelman School of Medicine van de Universiteit van Pennsylvania volgden twee tot vijf jaar lang zevenduizend eczeempatiënten. Welke leeftijd (van 2 tot 26 jaar) ze ook hadden, altijd bleek meer dan 80 procent van de deelnemers ofwel last van de ziekteverschijnselen te hebben, ofwel medicatie te gebruiken. Zelfs op twintigjarige leeftijd had nog maar de helft van de patiënten een periode zonder medicatie en symptomen gehad van minstens een halfjaar.
De onderzoekers trokken de sombere conclusie dat constitutioneel eczeem ‘vermoedelijk een levenslange aandoening’ is en dat de symptomen bij kinderen kunnen voortduren tot ver in hun tienerjaren, en naar alle waarschijnlijkheid nog langer.
Een deel van het probleem kan zijn dat de gangbare behandelingen van eczeem letterlijk en figuurlijk te oppervlakkig zijn. De vele zalven, crèmes en pillen die worden voorgeschreven, dienen slechts als symptoombestrijding, maar pakken de echte oorzaak van het eczeem niet aan. Bovendien hebben sommige medicijnen allerlei bijwerkingen die net zo erg zijn als de kwaal.
Zo kunnen hormooncrèmes met corticosteroïden bij langdurig gebruik huidirritatie en verbleking veroorzaken, en de huid dunner maken. Tacrolimus en pimecrolimus, twee nieuwere middelen tegen eczeem – zogeheten topicale immunomodulators (middelen die het afweersysteem beïnvloeden) – zijn allebei in verband gebracht met huidkanker.

Het goede nieuws is dat er genoeg manieren zijn om eczeem aan te pakken zónder medicijnen. Een goede eerste stap is op zoek gaan naar de oorzaak van het eczeem of kijken waardoor het verergert – en dit vervolgens aanpakken. Hiervoor is veel geduld en speurwerk nodig, want er zijn veel mogelijke oorzaken.
Terwijl u daarnaar op zoek gaat, kunt u alvast starten met de belangrijkste alternatieve oplossingen voor eczeem, die we hieronder voor u op een rijtje zetten.

 

Omega 3
Deze essentiële vetzuren – van nature aanwezig in visolie – staan bekend om hun ontstekingsremmende werking en zijn een veelbelovende behandeling voor eczeem. Volwassenen die 5,4 gram docosahexaeenzuur (DHA) per dag slikten, zagen al na twee maanden opmerkelijke verbeteringen in hun eczeem vergeleken met de controlegroep, zo bleek uit een studie. Een ander onderzoek gaf dezelfde resultaten toen eczeempatiënten dagelijks een supplement slikten met 1,8 gram eicosapentaeenzuur (EPA), een ander omega 3-vetzuur. Onderzoekers denken dat de vetzuren bepaalde ontstekingsbevorderende stoffen verminderen die een rol spelen bij eczeem.

 

Zink
Mensen met chronisch eczeem blijken vaak een zinktekort te hebben. Daarom kan het zinnig zijn een voedingssupplement met zink te proberen. In een onderzoek bleek het haar van kinderen met eczeem minder zink te bevatten dan dat van gezonde kinderen. De symptomen verbeterden toen ze twee maanden een zinksupplement hadden geslikt.

 

Zalf met vitamine B12
Als u deze vitamine direct op de huid aanbrengt, blijkt dit de hevigheid van eczeem te verminderen bij mensen van alle leeftijden. Gebruik een zalf zonder parfum, petrochemicaliën, parabenen (conserveermiddelen) en andere irriterende ingrediënten. Kies liever een product dat vochtinbrengende en verzachtende plantaardige stoffen bevat, zoals aloë vera en avocado-olie.

 

Probiotica
Uit verschillende studies blijkt dat deze heilzame bacteriën helpen tegen eczeem, vooral bij kinderen. In een onderzoek bleek de combinatie van twee probiotica, namelijk Lactobacillus salivarius en Bifidobacterium breve, de symptomen van constitutioneel eczeem beter tegen te gaan dan een placebo. Een ander onderzoek wijst er zelfs op dat probiotica kunnen voorkomen dat iemand eczeem krijgt.

 

Kruiden
Kruidenzalven kunnen ook helpen en werken soms zeker zo goed als de standaardmiddelen. Een zalf met een alcoholextract van Lupinus termis-zaden bleek net zo werkzaam als zalf met corticosteroïden. Ook crèmes of gels met zoethout (Glycyrrhiza glabra), kamille (Matricaria chamomilla), Amerikaanse toverhazelaar (Hamamelis virginiana) en sint-janskruid (Hypericum perforatum) kunnen de symptomen verminderen. Zoek een professionele kruidengenezer bij u in de buurt die u hierover kan adviseren.

 

Oolongthee
Dit is een theesoort die slechts gedeeltelijk geoxideerd is en een mildere smaak heeft dan zwarte thee. Deze blijkt eczeemsymptomen te verlichten. In een Japans onderzoek kregen eczeempatiënten een maand lang dagelijks drie koppen oolongthee te drinken. Twee derde van hen zag zijn symptomen verminderen – sommigen al na een week. Ongeveer de helft van de deelnemers reageerde na een halfjaar nog steeds goed op deze behandeling.

 

Hypnotherapie
Hypnotherapie wordt steeds vaker gebruikt voor huidaandoeningen en kan ook helpen bij eczeem, vooral als conventionele behandelingen geen succes hebben. In een studie hadden negentien van de twintig kinderen onmiddellijk baat bij behandeling met hypnose, en meer dan de helft had na anderhalf jaar nog steeds minder last van jeuk. Hypnotherapie blijkt ook bij volwassenen te helpen: in een onderzoek hield de verbetering tot twee jaar na de behandeling aan.

 

Biofeedback
Biofeedback is een methode om mensen bewust te maken van hun eigen lichaamsfuncties. Gecombineerd met ontspanningstherapie werd biofeedback toegepast bij vijf volwassenen met eczeem. Twee maanden later waren bij alle vijf verbeteringen te zien en twee jaar later waren drie van hen volledig genezen.

  Op zoek naar de oorzaak
Er zijn talloze mogelijke oorzaken voor eczeem en ook allerlei zaken die de aandoening verergeren. Ze verschillen van persoon tot persoon. Hieronder volgen de meest voorkomende boosdoeners:
• Psychologische factoren zoals stress en angst;
• Irriterende stoffen in huis of op het werk, zoals huisstofmijt, huidschilfers en haar van dieren, en bepaalde planten;
• Voedingsmiddelen, met name eieren, pinda’s, melk, vis, soja en tarwe;
• Voedseladditieven zoals conserveermiddelen en kleurstoffen;
• Medicijnen zoals antivirale middelen, antihistaminica (tegen allergie), corticosteroïden, verdovingsmiddelen en medicijnen tegen kanker;
• Irriterende stoffen zoals detergentia (die voorkomen in shampoo, douchegel en badschuim met natriumlaurylsulfaat), biologische wasmiddelen en chloor in zwemwater;
• Centrale verwarming en wollen of synthetische kleding: dit kan ervoor zorgen dat u ‘oververhit’ raakt en de jeuk erger wordt;
• Hard leidingwater: het hoge gehalte aan mineralen kan het eczeem verergeren.

Een deel van het probleem is dat de gangbare behandelingen van eczeem letterlijk en figuurlijk oppervlakkig zijn.

Het goede nieuws is dat er genoeg manieren zijn om eczeem aan te pakken zónder medicijnen.

Mensen met chronisch eczeem blijken vaak een zinktekort te hebben.

Oolongthee blijkt eczeemsymptomen te verlichten.

Probiotica kunnen voorkomen dat iemand eczeem krijgt.

Kruidenzalven werken soms zeker zo goed als de standaardmiddelen. 

 

Eczeem Teken van vervuild leven 

 

ECZEEM KOMT STEEDS VAKER VOOR EN AANGEZIEN DE PIJNLIJK RODE EN SCHILFERIGE ECZEEMPLEKKEN AMPER TE VERBERGEN ZIJN, IS HET VERSCHIJNSEL VAAK GOED ZICHTBAAR. EEN PAAR DECENNIA GELEDEN HAD SLECHTS EEN ZEER KLEINE MINDERHEID VAN ALLE MENSEN ECZEEM. INMIDDELS HEEFT IN DE MEESTE LANDEN ÉÉN OP DE VIJF KINDEREN EN ÉÉN OP DE TWAALF VOLWASSENEN IN ENIGE MATE ECZEEM.

Waardoor komt het dat eczeem tegenwoordig een van de meest voorkomende huidziekten is? Daar kunnen we kort over zijn: dat komt door het steeds giftigere milieu waarin wij leven. Zonder het te weten of te willen zijn we dagelijks aan honderden schadelijke stoffen en allergenen blootgesteld. Vaak komen ze uit schijnbaar onschuldige en alomtegenwoordige onderdelen van onze leefstijl: die fles afwasmiddel in de keuken, die tandpastatube in de badkamer en die grote doos wasmiddel.
Mensen met constitutioneel (ofwel atopisch) eczeem hebben een aangeboren allergische aanleg. Hun symptomen verergeren door blootstelling aan bepaalde stoffen, waardoor ze steeds uitbarstingen van eczeem krijgen. Bij mensen zonder duidelijke aangeboren aanleg kunnen bepaalde giffen door constante blootstelling in grote hoeveelheden het lichaam binnen komen (de huid kan tot wel 60 procent opnemen van stoffen waarmee hij in aanraking komt). Die stoffen hopen zich op totdat er een concentratie ontstaat waarbij het immuunsysteem wordt aangezet tot een reactie (eczeem) op toxische overbelasting. Deze vorm van eczeem heet ‘allergisch contacteczeem’. 
Bij beide vormen hoeft de stof die het veroorzaakt niet per se een bijtende of irriterende stof te zijn. Ze lokken ook niet bij iedereen een reactie uit, alleen bij diegenen die er een overgevoeligheid voor (ontwikkeld) hebben.
De vorm van eczeem waarbij er geen allergische reactie is, ‘niet-allergisch contacteczeem’ genoemd, ontstaat door irritatieve stoffen die vaak bijten of schuren. Ze kunnen bij bijna iedereen ontsteking veroorzaken als het contact maar lang genoeg aanhoudt, intensief genoeg is of vaak genoeg herhaald wordt.
Veel stoffen die eczeem uitlokken hebben zowel een allergische als een irritatieve kant. U hoeft niet ver te zoeken om ze te vinden: ze liggen gewoon bij u thuis. We nemen u mee op een korte rondleiding op zoek naar de meest voorkomende oorzaken.
 

Schoonmaakmiddelen
Onze eerste halte is de keuken. Neem een kijkje in het gootsteenkastje: in de overvloed aan schoonmaakmiddelen vindt u vast een doos van Pandora aan chemicaliën. Door ons obsessieve gepoets om stof en bacillen weg te houden staan we geregeld bloot aan een waslijst huidbeschadigende middelen.
Eén boosdoener is natriumlaurylsulfaat (LS), dat vaak in afwasmiddelen zit. Het is een krachtig schuimmiddel dat heel goed ontvet, daarom zit het ook veel in autowasmiddelen en in middelen om automotoren te ontvetten. Er kan al irritatie ontstaan bij een LS-concentratie van maar 0,5 procent; bij een hogere concentratie, van 10-30 procent, kan de huid beschadigd raken of ernstig geïrriteerd. Deze concentraties worden als gevaarlijk beschouwd. Door zijn krachtig reinigende effect lost deze stof het natuurlijke beschermende vetlaagje van de huid op en droogt die uit. Zelfs de huidproteïnen kunnen er kwalitatief door veranderen (denaturatie). Dat veroorzaakt niet alleen irritatie van de huid, maar maakt de bovenste beschermlaag ook meer doorgankelijk zodat weer andere gifstoffen gemakkelijker tot de lager gelegen, gevoeligere huidlagen doordringen en zelfs het immuunsysteem kunnen aanvallen.
Andere veelvoorkomende bestanddelen van schoonmaakmiddelen die bij uitstek schadelijk voor de huid zijn en allergische reacties kunnen geven, zijn:
• bacteriedodende desinfectantia, zoals ammonia, chloor en dennenolie (meestal vermeld als ‘pine oil’);
• ontvettende petrochemicaliën zoals terpentine en fenol (of carbol);
• alkalische vlekverwijderaars zoals natriumhydroxide of kaliumhydroxide.

 

Zelfs door het water waarmee u uw kleren en vaat wast, kan uw eczeem verergeren. Bij een Brits onderzoek naar eczeem bij schoolkinderen bleek namelijk dat eczeem significant vaker voorkwam in gebieden met de hoogste waterhardheid. Aangenomen wordt dat ofwel het hoge gehalte aan calcium en magnesium in hard water op zichzelf de huid irriteert, ofwel dat er een wisselwerking is met andere stoffen die de natuurlijke barrièrefunctie van de huid schaadt, zodat er giftige stoffen kunnen binnendringen.
 

Huishoudhandschoenen
Mocht u denken dat u de chemische aanslagen op uw huid wel kunt voorkomen door een paar rubberen handschoenen te dragen, dan zit u er helemaal naast! Het is bekend dat veelvuldig contact met rubber juist vaak tot eczeem leidt. Steeds meer mensen die in de gezondheidszorg werken en om hygiënische redenen vaak strakzittende rubberen handschoentjes dragen, hebben regelmatig aanvallen van eczeem. Ook zien we dit steeds vaker bij mensen met constitutioneel eczeem die meerdere operaties hebben ondergaan. Het eczeem ontstaat ofwel door een allergische reactie op de natuurlijke latexeiwitten in rubber ofwel door irritatieve stoffen die tijdens de bewerking aan de latex zijn toegevoegd. De mogelijke huidreacties op latex variëren van relatief licht (roodheid, beetje jeuk) tot ernstiger (branderig gevoel, bultjes). Mocht het voor u onvermijdelijk zijn dat u in contact komt met chemische schoonmaakmiddelen of producten, gebruik dan handschoenen van vinyl of een andere stof die geen latex bevat.
 

Voeding
Van de gootsteen zijn we zo bij de keukenkastjes, waarschijnlijk vol met proviand en voorraden voor de hele familie, plus een arsenaal aan eczeemuitlokkers.
Het is al lang bekend dat intolerantie voor bepaalde voedingstoffen een belangrijke oorzaak van eczeem kan zijn, vooral de constitutionele vorm. Veelvoorkomende boosdoeners kunnen zijn zuivel, soja, eieren, tarwe en schelpdieren. Deze voedingsmiddelen kunt u vrij gemakkelijk vermijden als blijkt dat u allergisch voor een of meer ervan bent. Lastiger te vermijden zijn de talloze producten uit de supermarkt, zelfs de producten die doorgaan voor ‘waardevolle voeding’, die boordevol zitten met kunstmatige geur- en smaakstoffen, conserveringsmiddelen en kleurstoffen die eczeem kunnen verergeren. Bij onderzoeken naar voedingsallergie zijn in elk geval huid- en/of darmreacties gevonden bij mensen met constitutioneel eczeem op de kleurstof tartrazine (E102), de conserveermiddelen natriumbenzoaat (E211) en natriumdisulfiet (E223) en de smaakversterker natriumglutamaat (E621).
De grootste bedreiging vormt tartrazine (E102), een synthetische oranjegele kleurstof, die wordt beschouwd als een van de agressiefste allergenen van alle azo-verbindingen (een groep organische verbindingen met stikstof, die vaak als kleurstof gebruikt worden) . Het zorgwekkende is dat hij zijn weg gevonden heeft naar een groot aantal voedingsmiddelen en dranken, zoals gekleurde frisdrank, fruitdrankjes, gebakmixen, custardpoeder, soepen, sauzen, ijs, snoep, jam en mosterd. Het zit ook vaak in hoestdranken en in de capsules voor medicijnen. Het is niet genoeg alle oranje en gele voedingsmiddelen te vermijden, want tartrazine wordt soms met blauw gemengd tot verschillende kleuren groen om bijvoorbeeld erwten in blik mooier te maken. Behalve dat hij eczeem als reactie kan geven, is van tartrazine bekend dat hij aanleiding kan zijn van migraineaanvallen, wazig zien, hyperactiviteit bij kinderen en verergering van andere atopische aandoeningen die vaak samengaan met eczeem, zoals astma en een constante snotneus.
Niet alleen de bewerkte voedingsmiddelen zijn verdacht. Onbewerkte natuurlijke voedingsmiddelen zoals groente en fruit hebben vaak een laag pesticiden die overgevoelige mensen veel narigheid bezorgen. Zowel allergisch als niet-allergisch contacteczeem komt veel voor onder landelijke bevolkingsgroepen en onder boeren en landbewerkers.
 

Wie mooi wil zijn…
Op naar de badkamer, waar rond het bad waarschijnlijk een kleurrijke overvloed rondslingert aan badbubbels, doucheschuimpjes en shampoos, die u allemaal blinkend en blakend moeten maken.
Helaas bevatten ze wel een cocktail aan chemicaliën waar uw gezondheid niet wel bij vaart. U zou het niet in uw hoofd halen in een bad vol afwasmiddel te gaan zitten, maar bestudeer dan maar eens het etiket van uw badschuim. Tien tegen een dat er in de waslijst aan ingrediënten ook SLS of LS staat, of natriumlaurylsulfaat, allemaal woorden voor dat agressieve middel dat heel vaak eczeem veroorzaakt. Andere schuilplaatsen van LS in de badkamer zijn tandpasta, shampoo, douchegel en zo goed als alle gezichtsreinigers.
In de meeste gezichtslotions, bedoeld om uw huid vrij te houden van onooglijke vlekjes, zit polyethyleenglycol (PEG), een bijtend middel dat vet oplost, zowel op u als in de oven. Maar het staat ook bekend als gifstof die een directe of een uitgestelde allergische eczeemreactie kan uitlokken.
Familie van PEG is propyleenglycol (PG), een oplosmiddel dat gebruikt wordt om zijn vochtregulerende, antiseptische en conserverende eigenschappen. Het wordt vaak gebruikt in cosmetica, haarverzorgingsproducten, deodorant en aftershave, maar ook in antivries en in remvloeistof. Aangenomen wordt dat het eerder irritatief is dan allergeen. Meestal ontstaat een huidreactie door de toxische eigenschappen van de stof en niet door een allergische reactie.
Een allergeen dat vaak in cosmetica en verzorgingsproducten zit is lanoline. Eigenlijk is het meestal de alcohol uit wol, die in bewerkte lanoline zit, die debet is aan de aanvallen van eczeem. Lanoline is een natuurlijk product dat gewonnen wordt uit schapenwol. Het heeft een hoog vetgehalte, waardoor het een goede vochtinbrenger is voor producten als handcrème, vochtinbrengende crème, lippenglans, foundation en badolie. Ironisch genoeg zit het ook in sommige smeermiddelen tegen droge huidaandoeningen zoals licht eczeem. Ook zit het bijna altijd in haarspray, luchtverfrisser, schoonmaakproducten voor binnenshuis, wasmiddel, bewerkte textielsoorten (om ze waterdicht te maken) en kledingverf.
En wat zou een schuimbad zijn zonder een rustgevend geurtje van ylang ylang of lavendel? Geur is een belangrijk verkoopargument geworden van veel persoonlijke verzorgingsproducten en cosmetica. Maar de welriekende huid wordt duur betaald, gezien de meer dan 5000 chemicaliën die nodig zijn bij de productie van geurstoffen waarvan er vele bekend zijn als gif of allergeen.
En mocht u nu al een hele tijd een favoriet geurtje gebruiken, overweeg dan eens het drastisch minder te gebruiken. Volgens onderzoek is er een correlatie (verband) tussen leeftijd en allergie voor geurstoffen. Het blijkt dat met het stijgen van de leeftijd de gevoeligheid voor geurstofallergie toeneemt. Dit komt zowel door herhaalde blootstelling als door leeftijdgerelateerde factoren van verhoogde vatbaarheid, zoals een poreuzer wordende huid.
Andere allergenen en gifstoffen waaraan u zich uit naam der schoonheid onderwerpt, zijn:
• formaldehyde (in opgeloste vorm formaline), dat vaak wordt gebruikt als conserveermiddel in cosmetica, schoonmaakmiddelen en fabrieksproducten;
• parafenyleendiamine (PPD) en gerelateerde stoffen, aangetroffen in haarverf, en een veelvoorkomende oorzaak van beroepseczeem bij kappers. Zelfs haarkleurmiddelen voor thuisgebruik, die meestal semi-permanent zijn, dringen door tot in de haarschacht, zodat de stoffen ook de huid in kunnen en een allergische reactie kunnen veroorzaken. Gebruik liever plantaardige (henna) verven.
 

Kleding
Door naar de slaapkamer, waar we een kijkje nemen in de kleerkast vol frisgewassen kleding, met dank aan de grote doos biologisch actief waspoeder. Dit soort wasmiddelen bevat veel enzymen (proteases en lipases) die eiwitten en vetten verteren; voor speciale vlekken zelfs ook bij lage temperaturen. Maar van die middelen blijven spoortjes achter in de stof en als die in aanraking komen met de huid, kunnen ze eczeemreacties uitlokken.
Het kan helpen wanneer u op een niet-biologisch actief wasmiddel overstapt, maar ook die bevatten irritatieve stoffen zoals conserveermiddelen, om de kleding te beschermen tegen veroudering, en kunstmatige geurstoffen om de was lekker te laten ruiken.
Ook de stof zelf kan de oorzaak zijn van huidreacties. Mensen met eczeem krijgen vaak het advies geen wol te dragen omdat deze zelfs irriterend kan zijn voor mensen zonder verhoogd gevoelige huid. Maar ook synthetische weefsels verergeren of veroorzaken eczeem. Bij een onderzoek bleek dat drie synthetische shirts significant vaker en sneller irriteerden bij eczeempatiënten, terwijl een katoenen shirt het best werd verdragen.
En wat dacht u van dat hippe leren jack en dito schoenen? Die bestaan toch enkel uit natuurlijke materialen, dus verdienen waarschijnlijk een pluim? Niet dus, al is niet het leer hier het probleem, maar de stoffen die werden gebruikt om het te behandelen. Dat zijn de chromaten, chroombestanddelen die gebruikt worden om leer te kleuren. Probeer eens lederen spullen die in plaats daarvan met plantaardige producten gekleurd zijn. En als u nieuwe schoenen koopt, denk er dan aan dat de rubberen zolen in de fabriek twee belangrijke allergenen voor eczeem meekrijgen: thiuram en mercaptobenzothiazol.

Opgesmukt en opgelapt?
Ook uw juwelenkist kan allergenen bevatten, vooral als er nikkel in de juwelen zit. Eczeem op de oorlellen wordt vaak veroorzaakt door nikkelbevattende oorbellen. Het metaal wordt ook gebruikt in gespen, ritssluitingen, knopen en drukknopen. Eczeem door nikkel kan verergeren bij zweten, doordat het zweet als smeermiddel fungeert zodat het nikkel beter de huid in dringt.
Bronnen voor allergie die minder voor de hand liggen, zijn producten van roestvrij staal of chroomkobalt. Door chronische blootstelling via bijvoorbeeld metalen orthopedische implantaten (‘pinnen en platen’) kan er uiteindelijk genoeg toxisch metaal het lichaam in sijpelen om een allergische eczeem uit te lokken.

Deze lijst van allergenen en gifstoffen die zich schuil houden in alle hoeken en gaten van uw huis, is bepaald niet uitputtend. Doordat we er dagelijks aan blootstaan, is het niet verwonderlijk dat het aantal mensen met eczeem stijgt. De epidemie is waarschijnlijk alleen te bestrijden door de stoffen af te schaffen.

Kruidengeneeskundige alternatieven bij eczeem
Plaatselijk gebruik van zoethoutwortel helpt – mariadistel en artisjok kunnen helpen.
In de conventionele behandeling van eczeem is een plaatselijke crème met krachtige steroïden een geaccepteerd middel. Net als veel andere geneesmiddelen hebben deze zalfjes heel wat bijwerkingen. Uit proefdieronderzoek bleek namelijk dat de zalfjes tot huidkanker en lymfomen leidden.
Gelukkig zijn er kruidenmiddelen te vinden als veiliger, farma-vrij alternatief.
• Mariadistel (Silybum marianum) wordt van oudsher gebruikt als tonicum voor de lever. Het bevat namelijk het krachtige leverbeschermende bestanddeel silymarine. Dat ondersteunt de afweermechanismen van de lever tegen weefselschade door vrije radicalen en het remt de productie van histamine. Dat is een eiwit dat bij veel allergieën een rol speelt, zo ook bij eczeem.
• Artisjok (Cynara scolymus) is ook een plant die de lever beschermt en ondersteunt. Net als mariadistel (ze hebben soortgelijke bestanddelen) reguleert artisjok de productie van ontstekingsstoffen die bij eczeem een rol spelen.
• Aloë vera, kamille en lavendel staan allemaal bekend om de kalmerende werking. Ze kunnen helpen als ze in de vorm van een kruidencrème worden gebruikt.
• Viola tricolor ofwel driekleurig viooltje is een traditioneel volksmiddeltje tegen jeukende aandoeningen bij heel jonge kinderen, zoals berg en baby-eczeem.
• Wilde rabarber (Arctium lappa) is ook een traditioneel middel dat reinigende en zuiverende kwaliteiten moet hebben waardoor uitbarstingen van de huid en ontstekingen worden afgeremd.
• Lupinezaden (Lupinus termis of albus) worden van oudsher in bepaalde Afrikaanse landen gebruikt voor de behandeling van eczeem. Bij een dubbelblind onderzoek werden een zalf met lupinus termis-extract en een corticoïdenbehandeling met elkaar en met een placebo vergeleken. Uit de resultaten bleek dat de zalf even effectief was tegen eczeem als het geneesmiddel.
• Zoethoutwortel (Glycyrrhiza glabra) helpt bij vele kwalen, waaronder eczeem. Bij een vergelijking van het effect van plaatselijke gels met zoethoutwortelextract (met een glycyrrhizinezuurgehalte gestandaardiseerd tot ongeveer 20 procent) op de symptomen van constitutioneel eczeem, bleek dat een hogere concentratie extract (2 procent) effectiever was dan de formule met 1 procent.

 

Voeding en eczeem: van antioxidanten tot zink
Voer antioxidatieve vitaminen en selenium op – goede invloed van supplementen met omega-6 en/of -3-vetzuren 
Voedingsgewoonten spelen een integrale rol bij allergische/sensitiviteitsaandoeningen zoals constitutioneel eczeem en allergisch contacteczeem. Doordat chemicaliën zich in het lichaam opstapelen, staat het immuunsysteem onder steeds hogere druk. Wanneer er echter in het voedingspatroon bepaalde voedingstoffen ontbreken, wordt dat immuunsysteem nog zwakker. Uiteindelijk bezwijkt het onder de toxische overbelasting.
Hierna staan enkele cruciale voedingstoffen waarvan bewezen is dat ze de symptomen van eczeem kunnen doen afnemen, het immuunsysteem in balans kunnen brengen en versterken zodat het beter bestand is tegen nieuwe aanvallen.
• Antioxidanten (vitamine A, C, E en selenium). Door ervoor te zorgen dat uw voedingspatroon rijk is aan deze bekende bestrijders van vrije radicalen kan het lichaam zich beter tegen de dagelijkse chemische invasies weren. Vitamine C versterkt de huid; vitamine E verbetert de genezing van huid en vitamine A geeft een betere regulatie van de snelle vernieuwing van huidcellen, zoals die bij eczeem plaatsvindt. Het mineraalspoor selenium speelt een cruciale rol in het glutathion-peroxidasesysteem (het natuurlijke antioxidatieve proces van het lichaam) en helpt effectief bij het ontgiften van zware metalen. Aanbevolen doseringen: vitamine C tweemaal daags 1000 mg; vitamine E 400 IE/dag; vitamine A 5000-10.000 IE/dag; selenium 50-200 mcg/dag.
• B-vitaminen. B3 (niacine) en B6 (pyridoxine) zijn beide integrale onderdelen in het proces van celvorming. Ze vervullen een sleutelrol in gezond functionerende weefsels, vooral in huidcellen, aangezien die relatief snel vernieuwd worden (opperhuidcellen ‘schilferen’ af en er komen nieuwe huidcellen voor in de plaats). Is er een tekort aan deze vitaminen, dan komen verschillende soorten eczeem en andere huidaandoeningen vaker voor. Aanbevolen doseringen: B3 100-500 mg/dag; B6 50-100 mg/dag.
• Gammalinoleenzuur (GLA), een omega-6-vetzuur, dat van nature voorkomt in bernagieolie (komkommerplant), theunisbloemolie en zwarte-bessenolie (blackcurrant oil), kan de ruwe huid die bij eczeem ontstaat helpen verbeteren. Ook kan het ontstekingen in toom houden. Bij een onderzoek werd aan kinderen met constitutioneel eczeem 28 dagen lang 3 g GLA per dag gegeven. Hoewel geen enkel kind volledig genas, ondervonden ze wel allemaal een verbetering van de klachten en een verminderde behoefte aan medicijnen. Aanbevolen dosering: 2-3 g/dag.
• Omgea-3-vetzuren. Van deze essentiële vetzuren is bekend dat ze een ontstekingsremmende werking hebben. Bij een dubbelblind onderzoek bleek dat patiënten met constitutioneel eczeem die twaalf weken lang 1000 mg visolie kregen, allemaal constateerden dat jeuk, schilfering en andere eczeemsymptomen afnamen. Aanbevolen dosering: driemaal daags 1000 mg. 
• Zink. Een tekort aan dit essentiële mineraal komt veel voor onder mensen met allergieën en kan een rol spelen bij het ontstaan van recurrent (steeds terugkerend) of chronisch eczeem. Bij een Hongaars onderzoek bleek dat suppletie van zink bij kinderen de ernst van eczeemsymptomen verminderde. Aanbevolen dosering: dagelijks 15 mg zink met 2 mg koper (aangezien zink de koperreserves van het lichaam kan uitputten).